Waterefficient ontwerpen: hoe ziet dat eruit?

maandag 22 september 2025

Water staat aan de basis van al het leven op aarde. Het is essentieel voor onze gezondheid, overleving, milieu en economieën. Toch is water niet zo overvloedig als je zou denken. Hoewel het grootste deel van de aarde door water wordt bedekt, is nog geen één procent daarvan zoetwater dat beschikbaar en veilig is om te drinken.

Volgens de Verenigde Naties-Water ervaren ongeveer vier miljard mensen (tweederde van de wereldbevolking) ten minste één maand per jaar ernstige waterschaarste. En waterschaarste is geen fenomeen dat alleen voorkomt in droge klimaten. Zelfs in landen met voldoende watervoorraden komt schaarste vaak voor. Bijvoorbeeld door ingestorte of slechte infrastructuur, vervuiling, verontreiniging of gewapende conflicten. Toch kan innovatief waterefficiënt beheer ‒ ongeacht de schaal ‒ water besparen en daarmee levens redden. Hieronder vindt u drie voorbeelden van waterefficiënte architectonische ontwerpen die bijdragen aan het welzijn van hun gemeenschappen en onze planeet.

Warka Towers (meerdere locaties)

In de lucht om ons heen hangt maar liefst 13.000 kubieke kilometer water. Daar halen veel insecten- en plantensoorten hun waterbehoeften uit. Dankzij de Warka Towers kunnen sommige plattelandsgemeenschappen zonder toegang tot grondwater dit nu ook. De Warka Torens zijn ongeveer tien meter hoog en ontwikkeld door de Italiaanse architect Arturo Vittori. Het is een low-tech oplossing, gemaakt van natuurlijke materialen, die water uit de atmosfeer haalt en het verzamelt in zijn romp. De Warka Towers kunnen jaarlijks tot wel 100.000 liter water produceren. "Tegenwoordig is de ontwerpindustrie steeds meer gesegmenteerd tussen professionals met verschillende specialiteiten", zei Vittori over zijn innovatie. "We moeten stoppen met denken in termen van categorieën en beginnen te denken in oplossingen door multidisciplinaire teams te vormen." Tot nu toe hebben Vittori en zijn collega's 12 prototypes gebouwd in Ethiopië, Haïti, Kameroen, Togo en Italië.

WaterHall (Cambodja)

Cambodja is een van de meest kwetsbare landen als het gaat om klimaatverandering. Dit heeft voornamelijk te maken met de zeer onregelmatige regenval die nu al droogte en overstromingen veroorzaakt. Veel dorpen zijn afhankelijk van vervuilde putten voor hun watervoorziening. Het dorp Sneung, in de provincie Battambang in Noord-Cambodja, was daarop geen uitzondering. Totdat het Hongkongse architectenbureau Orient Occident Atelier de WaterHall ontwierp en in het dorp bouwde. WaterHall is geen gewone dorpsput: dit multifunctionele gebouw vangt regenwater op en fungeert als een gemeenschapscentrum. "Door een reeks keramische vaten in het gebouw op te slaan, wordt de lokale bevolking aangemoedigd te stoppen met het gebruik van wegwerpflessen om water te verzamelen. Zo worden milieuproblemen door overmatig plasticgebruik verminderd," zei Magic Kwan, medeoprichter van Orient Occident Atelier.

Bilbao Arena (Spanje)

Het gras van sportvelden en voetbalstadions vergt enorme hoeveelheden water om de gezonde, felgroene kleur te behouden — tot wel 100.000 liter per dag per veld. De vraag is: kunnen stadions hun eigen water produceren om verspilling te beperken? Bilbao Arena, een groot sportcomplex in het noorden van Spanje, bewijst dat dit mogelijk is. De Bilbao Arena lijkt op een gigantische futuristische boom en is gebouwd op een heuvelachtig terrein door de architecten Javier Pérez Uribarri en Nicolás Espinosa Barrientos. Het heeft een doorlatende gevel in de vorm van bladeren in verschillende tinten groen. Het dak van Bilbao Arena heeft een reservoir voor de opvang van regenwater. Dit is voor een voetbalstadion of andere grote sportaccommodatie misschien een wat onconventioneel ontwerpelement. Toch is het een geweldige vondst; hierdoor vermindert namelijk de noodzaak om extra water te gebruiken voor de behoeften van de arena. En dit complex heeft nóg een duurzame functie als het gaat om water: het afvalwater van de zwembaden wordt in het complex opgeslagen in een reservoir in de kelder. Dit water wordt vervolgens gebruikt om de straten van Bilbao schoon te maken. Een mooi staaltje hergebruik!